23 Ekim Mol Günü nedir?

Günümüzde genel olarak Pi günü bilinir. Bilmeyenler için bir daha hatırlatalım. Pi Günü, ünlü matematik sabiti pi sayısı anısına özel kabul edilmiştir ve her yıl 14 Mart'ta kutlanmaktadır. Bunun sebebi ise Amerikan tarih formatında bu günün 3/14 olarak geçmesi ve bunun pi sayısının en yaygın kullanımını anımsatmasıdır. Kimyacılar içinde özel bir gün vardır aslında. Pek bilinmez ama Avogadro günü veyahut Mol günü, kimya alanında bir ölçüm birimi anısına 23 Ekim'de kimyagerler ve kimya öğrencileri tarafından kutlanan gayri resmi bir özel gündür. İngilizce çeviri Mole olarak kullanılır. İngilizce’de Mole kelimesinin aynı zamanda köstebek demek olduğu için Köstebek Günü olarak da bilinir. Mol, atomlar veya moleküller gibi kimyasal varlıkları ölçer.

Avogadro Günü, her sene 23 Ekim'de saat 6:02 ile 18:02 arasında kutlanıyor, çünkü ay-tarih biçiminde yazıldığında, tarih ve saat 6.02x1023, Avogadro'nun rakamlarını içeriyor. 1991 yılından beri her yıl bir tema ile günü kutlanıyor. Son dönemdeki temalardan bazıları, 2012 yılında Molar Eclipse, 2010 yılında Karayip Mole ve 2009 yılında Molar Express.

Köstebek Günü ilk olarak 1980'lerin başlarında Fen Bilgisi Öğretmeni adlı bir makalede ele alınmıştır. Maurice Oehler, 15 Mayıs 1991'de Ulusal Mole Günleri Vakfı'nı (NMDF) kurmuştur. Şu anda Prairie du Chien, Wisconsin'den emekli bir lise kimya öğretmenidir.

Avogadro gününün amacı, insanları kimyaya ilgi duymaya teşvik etmek için teşvik etmektir. Aynı zamanda insanları mol biriminin etrafındaki ilginç gerçekler hakkında bilgilendirmektir. Herhangi bir maddenin bir molü, Avogadro’nun bu molekülün moleküllerini veya atomlarını içerecektir. Amadeo Avogadro bu ilişkiyi keşfeden ilk kişi olmuştur. Avogadro Günü, Ulusal Kimya Haftası'nın ayrılmaz bir parçasıdır.

2_790x445

Avogadro sayısı (6.02214199x1023) kadar atom ya da molekül içeren maddeye 1 mol denir. Mol, hiçbir zaman belli bir kütleyi ifade etmez. "Mol" ismi, Alman kimyager Wilhelm Ostwald tarafından koyulmuştur.

1 mol hidrojen (H) atomunun kütlesi = 1 g

1 mol oksijen (O) atomunun kütlesi = 16 g

1 mol su (H2+ ½O2) molekülünün kütlesi = 18 g


Peki, Avogadro sayısının önemi nedir aslında. Avogadro sayısı veya Avogadro sabiti, bir elementin bir molündeki atom sayısı ya da bir bileşiğin bir molündeki molekül sayısıdır. 1 mol yani 12 gr karbon elementindeki atom sayısı deneysel olarak hesaplanarak 6.02214199x1023 bulunmuştur. Sayı, bu alandaki katkılarından dolayı İtalyan bilim insanı Amedeo Avogadro'nun (1776–1856) adı ile anılır.