Evrenin derinliklerinde yeni bir keşfe imza atıldı. Astronomlar, dünyamızdan 12.8 milyar ışık yılı ötesinde yer alan RACS J0320-35 adlı bir kuasarın merkezinde bulunan süper kütleli kara deliğin alışılmış kuralları bozarak olağanüstü hızda büyüdüğünü tespit etti. Büyük Patlama’dan yalnızca 920 milyon yıl sonra gözlemlediğimiz bu kara delik, Güneş’in yaklaşık bir milyar katı kütleye ulaşmış durumda.
Asıl dikkat çekici nokta ise büyüme hızı. Normalde kara deliklerin yutabileceği madde, “Eddington limiti” adı verilen bir dengeyle sınırlandırılır. Ancak Chandra X-Işını Teleskobu verilerine göre RACS J0320-35 bu limiti 2.4 kat aşarak, her yıl 300 ila 3.000 Güneş kütlesine eşdeğer maddeyi tüketiyor. Bu, evrenin ilk milyar yılında tespit edilen en hızlı büyüme oranı.
Keşfin önemi burada bitmiyor. Bugüne dek bilim insanları, erken evrende görülen milyar Güneş kütleli kara deliklerin ancak devasa gaz bulutlarının doğrudan çökmesiyle, başlangıçta çok büyük kütlelerle doğmuş olabileceğini düşünüyordu. Ancak RACS J0320-35’in hızla büyüyen yapısı, çok daha küçük kara deliklerin bile kısa sürede devasa boyutlara ulaşabileceğini gösteriyor.
İtalya’daki Brera Gözlemevi’nden Alberto Moretti, “Kara deliğin kütlesini ve büyüme hızını biliyorsak, geriye doğru hesap yaparak doğum anındaki kütlesini tahmin edebiliriz. Bu da kara deliklerin nasıl doğduğuna dair farklı senaryoları test etmemizi sağlıyor” diyor.
Bu keşif, yalnızca bir rekor kırmakla kalmıyor, aynı zamanda kara deliklerin evrendeki doğuşu ve gelişimiyle ilgili teorileri de kökten sarsıyor. Eğer sıradan yıldız ölümlerinden oluşan küçük kara delikler bile doğru koşullar altında bu kadar hızlı büyüyebiliyorsa, erken evrende devasa kara deliklerin ortaya çıkışı düşündüğümüzden çok daha doğal olabilir.
Yine de yanıtlanmamış sorular var: RACS J0320-35 bu hızda yüz milyonlarca yıl boyunca büyüyebiliyor mu, yoksa sadece kısa süreli bir “aşırı beslenme dönemi” mi yaşıyor? Bunun yanıtını bulmak için bilim insanları, Chandra ve yakında faaliyete geçecek yeni teleskoplarla daha fazla “kural bozan” kuasar arayacak.
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için
Giriş yap veya üye ol.
